Đau bụng thượng vị buồn nôn là triệu chứng dễ gặp trong sinh hoạt hàng ngày, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông chi tiết về nguyên nhân cũng như cách khắc phục các triệu chứng trên. Hy vọng sẽ hữu ích với bạn.
Nội dung chính
1. Triệu chứng đau thượng vị buồn nôn là gì?
Đau thượng vị là những cơn đau khởi phát ở vùng bụng dưới mũi xương ức và trên rốn, mức độ đau có thể âm ỉ, dữ dội hoặc quặn từng cơn tùy nguyên nhân. Đau thượng vị ít khi khởi phát đơn độc mà thường đi kèm với một số triệu chứng khác như nóng rát cổ, đầy hơi, chướng bụng,…
Đau thượng vị buồn nôn là tình trạng cơn đau thượng vị đi kèm biểu hiện buồn nôn, nôn ói, khiến người bệnh mệt mỏi, khó chịu.
Đau thượng vị buồn nôn là tình trạng các cơn đau vùng thượng vị đi kèm biểu hiện buồn nôn, nôn ói
Trên thực tế, các triệu chứng này có thể là biểu hiện của rối loạn tiêu hóa do lối sống thiếu khoa học. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đau thượng vị kèm buồn nôn có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý tiêu hóa.
Triệu chứng đau thượng vị buồn nôn nếu xuất hiện một lần và tự khỏi thì người bệnh không cần lo lắng. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xuất hiện thường xuyên, liên tục và ngày càng trầm trọng hơn thì người bệnh cần thăm khám để được xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm.
Xem thêm: Nóng rát thượng vị là gì? Xảy ra khi nào? Nguyên nhân, điều trị và phòng ngừa/
Xem thêm: [GIẢI ĐÁP THẮC MẮC] Đau thượng vị đi ngoài do đâu?
2. Đau thượng vị buồn nôn là bệnh gì?
Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân gây đau thượng vị buồn nôn. Vì thế, để biết chính xác thì người bệnh cần thăm khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Một số bệnh lý sau có thể gây đau thượng vị buồn nôn, cụ thể:
2.1. Ngộ độc thực phẩm
Đau thượng vị buồn nôn có thể xuất phát từ nguyên nhân ngộ độc thực phẩm. Ngộ độc thực phẩm xảy ra do nhiễm khuẩn Salmonella, dung nạp thực phẩm không đảm bảo vệ sinh…
Đau thượng vị buồn nôn có thể xuất phát từ nguyên nhân ngộ độc thực phẩm
Nếu người bệnh bị ngộ độc thực phẩm, sẽ gặp các biểu hiện như:
– Đau bụng vùng trên rốn, dưới xương ức.
– Cơn đau quặn thắt hoặc âm ỉ, lâm râm.
– Nôn ra thức ăn, nôn ra dịch lỏng.
– Cơn đau thuyên giảm khi người bệnh đã nôn hết ra ngoài.
Khi gặp những triệu chứng trên, người bệnh không nên chủ quan, hãy đi khám sớm để được bác sĩ cấp cứu kịp thời, tránh trường hợp ngộ độc thực phẩm ở mức độ nặng có thể gây tử vong.
2.2. Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
GERD đặc trưng bởi hiện tượng dịch vị cùng với thức ăn trong dạ dày trào ngược lên thực quản và khoang miệng. Dịch vị dạ dày có độ pH axit nên có thể gây kích ứng và tổn thương niêm mạc thực quản, dẫn đến các triệu chứng như nóng rát, đau thượng vị buồn nôn, đầy hơi và ợ hơi.
Các triệu chứng của GERD thường bùng phát mạnh sau khi người bệnh ăn no và khi ngủ. Do đó, ngoài các biểu hiện lâm sàng, bạn có thể dựa vào thời điểm các triệu chứng bùng phát để xác định nguyên nhân.
2.3. Đau thượng vị buồn nôn do viêm loét dạ dày tá tràng
Viêm loét dạ dày tá tràng xuất hiện khi niêm mạc dạ dày và phần đầu của ruột non bị tổn thương do dịch vị tăng tiết quá mức. Nguyên nhân gây viêm loét thường do nhiễm vi khuẩn HP, uống nhiều rượu bia, stress và thói quen sinh hoạt, ăn uống thiếu khoa học khác.
Tương tự như trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng thường gây đau vùng thượng vị, mức độ đau có thể âm ỉ hoặc quặn thành từng cơn tùy theo mức độ loét. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể gặp phải một số triệu chứng khác như đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn và nôn mửa.
2.4. Mắc giun sán gây đau thượng vị buồn nôn
Khi mắc giun sán, người bệnh thường bị đau bụng xung quanh vùng rốn, đôi khi cũng gặp phải triệu chứng đau thượng vị buồn nôn. Nguyên nhân là do giun chui vào ống mật, làm tắc nghẽn và gây ra các cơn đau cho người bệnh.
Khi mắc giun sán, người bệnh thường bị đau bụng vùng rốn, đôi khi gặp phải triệu chứng đau thượng vị buồn nôn
Nếu bị giun chui ống mật, ngoài triệu chứng đau thượng vị buồn nôn, bệnh nhân có thể gặp chứng rối loạn đại tiện, thiếu máu, nổi mề đay, gầy ốm,…
Chứng giun sán này không chỉ gặp ở trẻ em mà còn có thể xuất hiện cả ở người lớn. Chính vì thế bạn cần lưu ý.
2.5. Bệnh lý viêm dạ dày cấp tính và mãn tính
Tình trạng đau thượng vị buồn nôn cũng thường gặp ở bệnh lý viêm dạ dày cấp tính, thậm chí ở những người bệnh đã chuyển sang giai đoạn mãn tính. Mức độ đau của bệnh sẽ phụ thuộc vào tình trạng tổn thương của dạ dày.
Triệu chứng đi kèm đau thượng vị buồn nôn có thể kể đến bao gồm ợ hơi, ợ chua, nóng rát vùng thượng vị, buồn nôn hoặc nôn,..Khi bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính thì những triệu chứng này xuất hiện nhiều hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh.
Xem thêm: Vì sao đau thượng vị sau khi ăn? Khắc phục thế nào?
Xem thêm: Đau vùng thượng vị về đêm do đâu? Làm sao để khắc phục?
2.4. Đau ruột thừa gây đau thượng vị buồn nôn
Đau ruột thừa thường khởi phát âm ỉ ngay tại vùng rốn rồi lan dần xuống 1/4 bụng dưới phía bên phải hố chậu, cơn đau diễn ra liên tục hoặc tăng dần lên. Người bệnh sẽ có cảm giác đau vùng rốn, đôi khi kèm theo nôn ói. Vì vậy, nếu thấy triệu chứng đau thượng vị buồn nôn, bạn nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị.
2.5. Bệnh lý về gan gây đau thượng vị buồn nôn
Đau thượng vị buồn nôn cũng là biểu hiện của một số bệnh lý về gan mật. Đa số trường hợp mắc bệnh về gan, mật như: Viêm gan, u gan, áp xe gan, sỏi mật, polyp túi mật,… thường gây triệu chứng đau thượng vị. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp thêm chứng nôn mửa gây ra rất nhiều khó chịu và mệt mỏi cho người bệnh.
3. Cách xử lý khi bị đau thượng vị buồn nôn
Cách nhanh nhất để giảm và phòng ngừa đau thượng vị buồn nôn chính là thiết lập chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học. Ngoài ra, chế độ làm việc và nghỉ ngơi được điều chỉnh hợp lý sẽ giúp kiểm soát và khắc phục các triệu chứng đau thượng vị buồn nôn.
3.1. Giảm đau thượng vị buồn nôn tạm thời tại nhà
Khi bị đau thượng vị kèm buồn nôn, người bệnh có thể áp dụng một số cách sau để khắc phục tạm thời:
– Uống nước muối ấm: Pha muối với nước ấm với tỷ lệ 1:10 và uống 1 cốc nhỏ sẽ giúp làm dịu các cơn co thắt bất thường ở vùng thượng vị.
– Chườm ấm: Khi bị đau bụng vùng thượng vị bạn cũng có thể sử dụng túi chườm ấm và chườm từ 10-20 phút lên vùng thượng vị bị đau. Phương pháp này có tác dụng làm thư giãn các cơ dạ dày và thực quản từ đó làm giảm các cơn đau.
Phương pháp chườm ấm cải thiện tình trạng đau thượng vị
– Uống trà hoa cúc: Trà hoa cúc có khả năng làm giãn cơ ở thực quản, giúp trung hòa acid dạ dày, hạn chế tình trạng trào ngược. Vì vậy, uống 1 cốc trà hoa cúc ấm có thể giúp bạn giảm hiện tượng đau thượng vị buồn nôn, ợ hơi và khó tiêu. Nếu không có trà hoa cúc có thể thay bằng trà gừng cũng có tác dụng giảm đau bụng vùng thượng vị dạ dày.
3.2. Xây dựng chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học
Người bệnh cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học để giúp hạn chế và phòng ngừa triệu chứng đau thượng vị buồn nôn. Cụ thể như sau:
Nên:
– Bổ sung nhóm thực phẩm giúp trung hòa acid vào khẩu phần ăn sẽ giúp giảm acid trong dạ dày, hạn chế tổn thương niêm mạc dạ dày. Bạn có thể dùng mật ong, bột nghệ, bắp cải hoặc các loại rau xanh có tính kiềm, các loại củ nhiều tinh bột,…
Các món được hầm nhừ, nấu kỹ sẽ giúp người bệnh dễ tiêu hóa, giảm tải áp lực cho dạ dày
– Các món được hầm nhừ, nấu kỹ sẽ giúp người bệnh dễ tiêu hóa, giảm tải áp lực cho dạ dày.
– Nên ăn uống đủ bữa, đúng bữa và chia bữa ăn thành phần nhỏ cũng là cách hiệu quả để giảm đau thượng vị buồn nôn, điều hòa được lượng axit trong dạ dày.
Không nên:
– Không ăn quá nhanh, quá no bởi sẽ khiến dạ dày phải hoạt động nhiều hơn, bệnh sẽ nghiêm trọng hơn.
– Hạn chế thực phẩm cay, nóng như ớt, tỏi, mù tạt….
– Tránh xa bia rượu, bia, chất kích thích
– Không hút thuốc lá
– Không ăn thực phẩm chứa nhiều gia vị chua
– Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, chất béo gây khó tiêu cho dạ dày.
3.3. Tăng cường vận động
Tập thể thao thường xuyên sẽ giúp khí huyết lưu thông, đẩy máu đi nuôi dưỡng các bộ phận trong cơ thể. Ngoài ra, luyện tập còn giúp tăng sức đề kháng, tăng khả năng miễn dịch của cơ thể để chống lại tác nhân gây bệnh.
Việc tập luyện thể thao phù hợp giúp nhu động ruột và chức năng co bóp của dạ dày hoạt động tốt hơn. Các bạn có thể tập thể dục 30 phút mỗi ngày ở các bộ môn như: Bơi lội, đạp xe, chạy bộ hoặc yoga,…
3.4. Hạn chế stress
Theo nghiên cứu, stress là yếu tố khiến cho tinh thần mệt mỏi dẫn đến việc điều tiết nhiều hormone lo lắng cortisol, khiến dạ dày tiết nhiều axit hơn thông thường, gây đau thượng vị buồn nôn.
Chính vì thế, cân bằng chế độ nghỉ ngơi và làm việc, hạn chế căng thẳng sẽ giúp bạn có tâm lý thoải mái. Bạn có thể nghe nhạc, đọc sách, tham gia lớp thiền định hoặc một vài trò chơi giải trí để giúp não bộ thư giãn hơn, để hệ tiêu hóa được thả lỏng và phục hồi sau khi tổn thương.
3.5. Sử dụng thuốc kháng acid
Đau thượng vị buồn nôn nếu gây ra bởi lượng acid dạ dày được sản sinh quá nhiều thì các nhóm thuốc kháng acid sẽ giúp trung hòa lượng axit trong dạ dày, đẩy lùi cơn đau nhanh chóng. Ngoài ra, thuốc kháng acid này còn có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày, tránh hiện tượng axit bào mòn niêm mạc gây viêm loét, xuất huyết dạ dày.
Đau thượng vị buồn nôn nếu do bệnh lý thì người bệnh cần thăm khám để bác sĩ tư vấn đơn thuốc phù hợp
Tuy nhiên, cần lưu ý, trước khi sử dụng những nhóm thuốc để điều trị đau thượng vị buồn nôn bệnh nhân phải chắc chắn nguyên nhân gây ra tình trạng này có liên quan đến bệnh lý dạ dày để tránh gây những phản ứng, tác dụng phụ không mong muốn. Việc dùng thuốc cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa về liều lượng và thời gian sử dụng thuốc.
3.6. Thăm khám sức khỏe định kỳ
Khám sức khỏe định kỳ là việc nên làm hằng năm sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của cơ thể, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời. Đặc biệt là với những bệnh nhân có tiền sử mắc các bệnh lý liên quan đến tiêu hóa thì cần thăm khám định kỳ theo tư vấn của bác sĩ. Ngoài ra, nếu thấy cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường thì người bệnh cần thăm khám sớm, tránh để bệnh gây biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe.
Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về tình trạng đau thượng vị buồn nôn, về nguyên nhân cũng như cách khắc phục. Để được giải đáp các thắc mắc khác liên quan đến đau thượng vị và đặt lịch khám cùng chuyên gia tiêu hóa Trung ương đến từ Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện 103 tại CT Bệnh viện Quốc tế Vĩnh Phúc, khách hàng vui lòng liên hệ Hotline: 0969.566.115.
CT Bệnh viện Quốc tế Vĩnh Phúc
122 Nguyễn Tất Thành, Phường Liên Bảo, Thành phố Vĩnh Yên, Tỉnh Vĩnh Phúc
Website: https://benhvienvinhphuc.com/
Fanpage: https://www.facebook.com/ctbenhvienquoctevinhphuc/
