Đau vùng thượng vị về đêm do đâu? Làm sao để khắc phục?

Triệu chứng đau thượng vị về đêm nếu diễn ra thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bất thường về sức khỏe mà bạn cần lưu tâm. Vậy đau thượng vị về đêm do đâu, làm sao để khắc phục nhanh chóng và hiệu quả. Dưới đây là một số thông tin bạn không nên bỏ qua.

1. Thế nào là đau vùng thượng vị về đêm?

Đau thượng vị về đêm là tình trạng vùng thượng vị (vị trí từ xương ức xuống rốn, giữa hai bên sườn, phần trên rốn) xuất hiện các cơn đau. Cơn đau bụng đôi khi kèm theo: Ợ hơi, ợ chua và có dấu hiệu đau âm ỉ kéo dài và xảy ra vào ban đêm. Tình trạng này diễn ra khiến người bệnh không thể ngủ hoặc tỉnh giấc khi đang ngủ.

Đau thượng vị về đêm nếu diễn ra thường xuyên có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bất thường về sức khỏe mà bạn cần lưu tâm

Một số  dấu hiệu điển hình của đau vùng thượng vị về đêm có thể kể đến:

– Xuất hiện các cơn đau quặn thắt hoặc đau âm ỉ kéo dài;

– Cơn đau tập trung phần dưới xương ức và bụng, vị trí đau trên rốn;

– Cơn đau xuất hiện kèm theo nóng rát thượng vị, buồn nôn, ợ nóng, ợ chua, tức ngực.

– Thời gian xuất hiện cơn đau thượng vị là vào đêm từ 1-2 giờ sáng, khi dạ dày tiêu hóa hết thức ăn.

2. Đau vùng thượng vị về đêm do đâu?

2.1. Đau thượng vị về đêm do viêm loét dạ dày tá tràng

Là tình trạng tổn thương tại niêm mạc dạ dày – tá tràng, gây viêm hoặc loét tại cơ quan này. Người bệnh sẽ gặp các cơn đau về đêm diễn ra thường xuyên, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Một số biểu hiện đi kèm có thể kể đến như: Chướng bụng đầy hơi, cơ thể mệt mỏi, buồn nôn, khó tiêu, ợ chua, sụt cân hoặc tăng cân bất thường, mất ngủ, ngủ không ngon giấc nhất là về đêm.

2.2. Đau thượng vị về đêm do viêm thực quản

Viêm thực quản là tình trạng lớp niêm mạc lót lòng thực quản bị tổn thương, gây ra các triệu chứng như: Khó nuốt, đau họng, khàn tiếng, trào ngược dạ dày, ợ hơi, ợ chua đau thượng vị về đêm, cơn đau có thể lan tỏa đến ngực.

Viêm thực quản là tình trạng niêm mạc thực quản bị viêm do acid trong dạ dày trào ngược lên

Bên cạnh đó, viêm thực quản cũng có triệu chứng của trào ngược dạ dày, acid tác động vào các đầu mút sợi thần kinh của niêm mạc dạ dày, gây ra những cơn đau dữ dội tại thượng vị, đặc biệt thường xuất hiện về đêm do ảnh hưởng của tư thế nằm ngủ.

Những bệnh nhân mắc viêm thực quản dễ có nguy cơ biến chứng sang ung thư thực quản nếu không được điều trị đúng cách.

2.3. Đau thượng vị về đêm do trào ngược dạ dày thực quản

Nguyên nhân gây trào ngược dạ dày thực quản chủ yếu là do acid dịch vị tiết ra quá mức và trào ngược lên thực quản. Triệu chứng điển hình của bệnh là tình trạng ợ chua, ợ nóng, rát thượng vị và có thể lan lên cổ, buồn nôn, đau tức ngực. Những triệu chứng này xuất hiện nhiều về đêm, sau khi ăn no, và khi người bệnh cúi người.

Triệu chứng đau thượng vị xuất hiện ngay cả khi người bệnh ngủ, lúc này dạ dày vẫn co bóp và tiết ra một lượng acid dư thừa, gây trào ngược lên thực quản. Khi người bệnh nằm ngủ, thực quản và dạ dày có vị trí ngang bằng nhau khiến acid dịch vị dễ dàng trào ngược lên thực quản, kích thích tại các đầu mút sợi thần kinh và gây ra những cơn đau rát thượng vị về đêm. Tình trạng này diễn ra thường xuyên sẽ khiến người bệnh khó chịu, mệt mỏi, mất ngủ, suy nhược cơ thể.

2.4. Hội chứng ruột kích thích gây đau vùng thượng vị về đêm

Hội chứng ruột kích thích còn gọi là bệnh viêm đại tràng, đây là dạng rối loạn phổ biến thường gặp ở ruột già. Bệnh gây ra các triệu chứng như: cơn đau quặn thắt chướng bụng, đầy hơi, đau quặn bụng, tiêu chảy hoặc táo bón, khi đi đại tiện có chất nhầy trong phân.

Các cơn đau thường xuất hiện tại vùng hạ vị hay hố chậu trái nhưng cũng có thể lan tỏa tới vùng thượng vị dạ dày vào ban đêm, khiến người bệnh luôn có cảm giác muốn đi đại tiện hoặc đi ngoài không hết phân.

Hội chứng ruột kích thích gây đau vùng thượng vị về đêm

Bệnh hội chứng ruột kích thích rất dễ tái phát nếu người bệnh không tuân thủ chế độ ăn uống và sinh hoạt nghiêm ngặt.

2.5. Bệnh về túi mật gây đau vùng thượng vị về đêm

Bệnh liên quan đến túi mật có thể do các loại vi khuẩn như: Klebsiella spp., Escherichia coli, Enterobacter spp., enterococci và streptococci gây ra. Bệnh thường gây ra triệu chứng đau vùng thượng vị âm ỉ và ngắt quãng. Nhiều trường hợp nghiêm trọng chúng có thể đau liên tục và lan ra sau lưng và vùng ngực.

Ngoài ra, một số biểu hiện khác mà người bệnh có thể gặp bao gồm: Nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, vàng da, tiêu chảy, sốt cao, buồn nôn. Nếu hiện tượng đau vùng thượng vị về đêm xuất hiện nhiều lần, lặp lại liên tục thì rất có thể người bệnh đã chuyển sang sỏi túi mật nguy hiểm.

2.6. Đau thượng vị về đêm do viêm tụy cấp

Tuyến tụy nằm ngay cạnh ruột non và dạ dày, vùng thượng vị. Chính vì vậy, khi cơ quan này bị tổn thương sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới thượng vị và điển hình là xuất hiện các cơn đau về đêm. Các cơn đau xuất hiện đột ngột và dữ dội sau bữa ăn, có thể kéo dài lan ra phía sau lưng, hoặc hai bên hạ sườn.

Viêm tụy cấp có thể gây ra các biến chứng trầm trọng như: tắc ruột, áp xe não, hạ huyết áp, tổn thương phổi tim, thậm chí liên quan đến các vấn đề về não nếu không được điều trị kịp thời.

2.7. Bệnh về gan gây đau vùng thượng vị về đêm

Một số bệnh về gan cũng có thể gây đau thượng vị về đêm. Một số triệu chứng của người mắc bệnh về gan có thể kể đến là: vàng da, người ớn lạnh, sốt cao, đau tức khu vực gan sau đó lan rộng xuống phía bụng.

Một số bệnh về gan cũng có thể gây đau thượng vị về đêm

Bệnh nếu không được điều trị kịp thời sẽ khiến gan sưng to hơn, hình thành các ổ mủ tại đây và vỡ ra, làm viêm nhiễm toàn ổ bụng rất nguy hiểm. Trường hợp gan phình to có thể làm vỡ ổ mủ, gây chèn ép lên tim, phổi, khiến bệnh nhân khó thở và bội nhiễm nặng nề hơn.

2.8. Hội chứng Zollinger-Ellison

Hội chứng Zollinger-Ellison là tình trạng các u bài tiết gastrin xuất hiện làm tăng gastrin huyết và tăng tiết acid dịch vị trong dạ dày. Triệu chứng điển hình là đau thượng vị về đêm, chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy, ợ nóng, sụt cân nhanh chóng.

Hội chứng Zollinger-Ellison có thể phát sinh tại tuyến tụy, dạ dày, tá tràng hoặc xuất hiện dưới dạng các hạch hympho. Đây cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở tuyến tụy, dạ dày và gây ra các bệnh lý như viêm dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản.

2.9. Ung thư dạ dày gây đau vùng thượng vị về đêm

Các bệnh lý như trào ngược dạ dày, viêm loét dạ dày… nếu không điều trị kịp thời và dứt điểm có thể khiến bệnh nhân phải đối mặt với nguy cơ ung thư dạ dày. Khi dạ dày xuất hiện các khối u, chúng có thể tiến triển thành ác tính và di căn đến các cơ quan khác, ảnh hướng tới tính mạng của người bệnh.

3. Khắc phục tình trạng đau vùng thượng vị về đêm

3.1. Đau vùng thượng vị về đêm mức độ nhẹ

Những trường hợp đau thượng vị về đêm mức độ nhẹ, không do bệnh lý, người bệnh có thể cải thiện bằng cách thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt và làm việc nghỉ ngơi phù hợp. Để giảm mức độ nghiêm trọng của triệu chứng, người bệnh có thể áp dụng một số cách đơn giản tại nhà dưới đây:

3.1.1. Chườm ấm chữa đau vùng thượng vị về đêm

Phương pháp chườm ấm có thể mang lại hiệu quả tức thì, giúp cơ được thư giãn, làm xoa dịu tình trạng đau nhói ở thượng vị.

Bạn lấy 1 túi chườm hoặc 1 chai thủy tinh có nắp đậy. Đổ nước ấm khoảng 50 – 60 độ và đậy kín nắp. Sau đó ap lên vị trí đau vùng thượng vị khoảng 15-20 phút. Lặp đi lặp lại cho tới khi triệu chứng giảm.

Phương pháp chườm ấm có thể mang lại hiệu quả tức thì, giúp xoa dịu tình trạng đau nhói ở thượng vị

3.1.2. Uống nước gừng ấm giảm đau vùng thượng vị về đêm

Theo Đông y, gừng có tính ấm, vị cay, nồng có khả năng chống viêm, kháng khuẩn, giảm đau, chống buồn nôn và khắc phục các chứng đầy bụng, khó tiêu. Chính vì vậy, để cải thiện tình trạng đau vùng thượng vị bạn có thể thái lát gừng bỏ vào cốc nước nóng và hãm khoảng 10-20 phút. Sau đó bạn hãy uống nước gừng khi còn ấm.

3.1.3. Uống nước mật ong ấm

Trường hợp đau vùng thượng vị vào ban đêm do tổn thương niêm mạc dạ dày, người bệnh có thể uống một cốc mật ong ấm trước khi đi ngủ. Các hoạt chất trong mật ong sẽ giúp xoa dịu nhanh cơn đau ở thượng vị, làm giảm viêm và hỗ trợ làm lành vết thương.

Bạn chỉ cần pha 2 thìa cà phê mật ong vào 1 cốc nước ấm. Sau đó khuấy đều và uống.

3.1.4. Uống trà hoa cúc giúp giảm đau vùng thượng vị về đêm

Các tinh chất trong hoa cúc có thể đẩy lùi cơn đau ở vùng thượng vị, giúp bệnh nhân cải thiện tình trạng trào ngược dạ dày. Vì thế, người bệnh nên uống trà hoa cúc vào buổi tối để làm giảm cơn đau thượng vị.

Bạn hãm 4-5 bông cúc khô vào 1 cốc nước hoặc ấm hãm trà. Sau đó để 10-15 phút cho tinh chất tiết ra và uống vào mỗi tối để cải thiện tình trạng đau vùng thượng vị về đêm.

3.2. Đau vùng thượng vị về đêm mức độ nặng

Người bệnh cần tới bệnh viện thăm khám sớm khi cơn đau vùng thượng vị về đêm thường xuyên xuất hiện, đau đột ngột, đau nhói và dữ dội, mức độ đau tăng dần kèm theo biểu hiện khó thở, sốt, buồn nôn, nôn ói, đột ngột sút cân, đau quặn vùng bụng, nôn ra máu, vàng mắt, vàng da, tiêu chảy nặng, có máu trong phân…

Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ đau mà bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân áp dụng phác đồ điều trị thích hợp nhất. Trong suốt thời gian điều trị đem vùng thượng vị về đêm, người bệnh cần phải tuân thủ nghiêm ngặt theo phác đồ của bác sĩ để sớm khắc phục bệnh lý.

Ngoài ra, người bệnh cần lưu ý không sử dụng những loại thuốc không được chỉ định, không rõ nguồn gốc … để tránh phát sinh những hậu quả không mong muốn.

4. Phòng ngừa đau vùng thượng vị về đêm

Phần lớn nguyên nhân dẫn tới các bệnh về tiêu hóa đều liên quan đến chế độ ăn uống, sinh hoạt. Chính vì vậy, để kiểm soát hay phòng ngừa tình trạng bệnh tái phát, người bệnh cần thiết lập lối sống, sinh hoạt và chế độ ăn uống khoa học:

Chế độ ăn uống

– Tuân thủ chế độ ăn uống khoa học, đúng  giờ, đúng bữa.

– Uống nhiều nước lọc, nước trái câu, nước ép rau củ.

– Ăn chín uống sôi, không ăn các thực phẩm không đảm bảo vệ sinh..

– Hạn chế thực phẩm chiên, xào, rán nhiều dầu mỡ.

– Không nên ăn thức ăn quá khô, cứng khiến dạ dày bị quá tải.

– Ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi, thực phẩm nhiều vitamin và chất xơ tốt cho cơ thể.

– Hạn chế gia vị cay nóng, thức ăn có vị chua, đồ ăn đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn.

– Hạn chế rượu bia và các chất kích thích.

Hạn chế rượu bia và các chất kích thích để tránh ảnh hưởng đến tiêu hóa

Thiết lập chế độ sinh hoạt khoa học

– Làm việc và nghỉ ngơi hợp lý

– Hạn chế ăn trước khi đi ngủ

– Sau khi ăn không nên vận động mạnh, tốt nhất chỉ nên đi bộ chậm.

– Ăn chậm, nhai kĩ, không vừa ăn vừa nói hay xem điện thoại, tivi.

– Duy trì thói quen luyện tập thể dục thể thao mỗi ngày ẽ giúp đảm bảo các hoạt động của hệ tiêu hóa, tăng cường sức khỏe.

– Thường xuyên đi khám định kỳ để phát hiện các nguy cơ gây bệnh tiềm ẩn.

Với những thông tin trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về tình trạng đau vùng thượng vị về đêm – nguyên nhân cũng như cách khắc phục và phòng ngừa. Để được giải đáp các thắc mắc khác liên quan đến đau thượng vị và đặt lịch khám cùng chuyên gia tiêu hóa Trung ương đến từ Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện 103 tại CT Bệnh viện Quốc tế Vĩnh Phúc, khách hàng vui lòng liên hệ Hotline: 0969.566.115.

CT Bệnh viện Quốc tế Vĩnh Phúc

122 Nguyễn Tất Thành, Phường Liên Bảo, Thành phố Vĩnh Yên, Tỉnh Vĩnh Phúc

Website: https://benhvienvinhphuc.com/

Fanpage: https://www.facebook.com/ctbenhvienquoctevinhphuc/