Nội soi dạ dày là thủ thuật đang được ứng dụng rộng rãi hiện nay nhằm hỗ trợ phát hiện và điều trị những tổn thương tại dạ dày. Vậy khi nào người bệnh được chỉ định nội soi dạ dày và chống chỉ định nội soi dạ dày là gì? Mời khách hàng cùng tham khảo bài viết dưới đây để có thêm những thông tin hữu ích.
Nội dung chính
1. Tầm quan trọng của nội soi dạ dày
Nội soi dạ dày là phương pháp mà bác sĩ sẽ sử dụng một ống mềm nội soi có đường kính nhỏ, được lắp camera ở đầu ống để đưa vào dạ dày qua đường miệng hoặc mũi, giúp quan sát và đánh giá những tổn thương tại cơ quan này.
Sự ra đời của máy nội soi tiêu hóa sử dụng ống mềm đã tạo nên bước thay đổi quan trọng trong chẩn đoán và điều trị các bệnh của đường tiêu hóa nói chung và dạ dày nói riêng. Đặc biệt, qua nội soi, nhiều thủ thuật hỗ trợ chẩn đoán và điều trị được áp dụng như: sinh thiết, nhuộm màu, cầm máu ổ loét, thắt giãn tĩnh mạch thực quản… Cùng với sự phát triển của y học hiện đại, máy nội soi tiêu hóa cũng như các dụng cụ hỗ trợ quá trình nội soi cũng ngày càng được cải tiến hơn.
Nội soi dạ dày là phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh lý dạ dày hiệu quả hiện nay
Chính vì những lý do trên mà nội soi ngày càng được áp dụng phổ biến hơn tại các bệnh viện. Tuy nhiên, để quá trình nội soi dạ dày diễn ra suôn sẻ, thuận lợi, bạn cần nắm rõ những thông tin quan trọng như chỉ định và chống chỉ định nội soi dạ dày, quy trình nội soi dạ dày, những lưu ý trước và sau khi nội soi dạ dày…
2. Chỉ định nội soi dạ dày khi nào?
Nội soi dạ dày được chỉ định trong tất cả các trường hợp nghi ngờ có bệnh lý ở dạ dày gồm:
2.1.Nội soi cấp cứu
Với mục đích chẩn đoán và điều trị, chỉ định nội soi dạ dày được thực hiện trong các tình huống cấp cứu bao gồm:
Xuất huyết tiêu hóa trên
Có nhiều nguyên nhân gây xuất huyết tiêu hóa nhưng thường gặp nhất là loét dạ dày – tá tràng và giãn vỡ tĩnh mạch thực quản dạ dày trong xơ gan. Lúc này, nội soi cấp cứu có vai trò rất quan trọng, giúp phát hiện nguyên nhân gây xuất huyết, khả năng chảy máu tái phát của tổn thương. Từ đó, giúp bác sĩ điều trị có kế hoạch theo dõi và điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.
Các biện pháp cầm máu qua nội soi mà bác sĩ có thể thực hiện bao gồm: tiêm cầm ổ loét dạ dày tá tràng, thắt tĩnh mạch thực quản, tiêm xơ tĩnh mạch thực quản – dạ dày… Nhờ các biện pháp này mà tỷ lệ phải phẫu thuật cũng như lượng máu phải truyền ở những bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa đã giảm đi đáng kể.
Dị vật đường tiêu hóa
Chỉ định nội soi dạ dày cấp cứu dị vật được tiến hành khi:
+ Dị vật sắc nhọn có nguy cơ gây rách thủng đường tiêu hóa như: kim khâu, đinh, dao lam, xương động vật…
+ Dị vật chứa các thành phần độc hại với cơ thể như pin, thuốc phiện.
+ Dị vật gây tắc ở thực quản, môn vị, hành tá tràng và tá tràng cần phải tiến hành lấy dị vật cho bệnh nhân để giải quyết tình trạng tắc ruột.
Chỉ định nội soi dạ dày cấp cứu khi có dị vật xuất hiện trong dạ dày
Giun chui đường mật – tụy
Chỉ định nội soi cấp cứu chỉ có giá trị khi giun đang chui lên đường mật tụy. Nên tiến hành nội soi gắp giun khi có hình ảnh giun ở đoạn thấp ống mật chủ kết hợp với lâm sàng người bệnh đang có cơn đau.
2.2. Nội soi theo kế hoạch
Chỉ định nội soi dạ dày được thực hiện khi người bệnh có nghi ngờ mắc bệnh lý ở đường tiêu hoá trên như:
– Viêm dạ dày tá tràng;
– Loét dạ dày tá tràng;
– Ung thư dạ dày;
– Polyp dạ dày tá tràng;
– Hẹp môn vị, xác định nguyên nhân gây hẹp: do loét, do u;
– Xuất huyết tiêu hoá chưa rõ nguyên nhân;
– Thiếu máu chưa rõ nguyên nhân;
– U lympho dạ dày;
– Theo dõi sau điều trị: loét dạ dày tá tràng, cắt polyp dạ dày, cắt ung thư sớm dạ dày, u lympho dạ dày…
2.3. Nội soi điều trị
Nhiều thủ thuật điều trị được ứng dụng qua nội soi như:
– Cầm máu qua nội soi dạ dày;
– Tiêm xơ búi giãn tĩnh mạch phình vị;
– Lấy di vật qua nội soi dạ dày;
– Cắt polyp dạ dày qua nội soi;
Nếu phát hiện polyp, bác sĩ sẽ tiến hành cắt polyp trong quá trình nội soi
– Mở thông dạ dày qua nội soi.
– Cắt niêm mạc qua nội soi điều trị ung thư sớm ở thực quản dạ dày (endoscopic mucosal resection).
3. Chống chỉ định nội soi dạ dày
Bên cạnh chỉ định nội soi dạ dày, người bệnh cũng cần quan tâm về các chống chỉ định nội soi dạ dày, bao gồm:
3.1. Chống chỉ định nội soi dạ dày tuyệt đối
– Nghi thủng đường tiêu hoá trên;
– Suy hô hấp nặng;
– Suy tim nặng;
– Bệnh nhân tâm thần không hợp tác.
3.2. Chống chỉ định nội soi dạ dày tương đối
– Cơn tăng huyết áp, cho điều trị bằng bằng thuốc hạ huyết áp, khi huyết áp xuống bình thường thì có thể soi;
– Rối loạn nhịp tim;
– Sau nhồi máu cơ tim: bệnh chưa ổn định;
– Suy hô hấp.
– Huyết áp thấp: Huyết áp tối đa < 90, tối thiểu < 50;
– Tình trạng suy nhược, già yếu;
– Bệnh nhân đang có thai.
Những chống chỉ định nội soi dạ dày chung (kể cả chống chỉ định nội soi dạ dày tuyệt đối và chống chỉ định nội soi dạ dày tương đối) được nêu ở trên, các bác sĩ sẽ cân nhắc giữa lợi ích cũng như nguy cơ cho bệnh nhân khi thực hiện nội soi. Điều quan trọng nhất là phải tiên lượng được trước những khả năng tai biến của thủ thuật có thể xảy ra để có biện pháp dự phòng và xử lý tai biến.
4. Một số biến chứng của nội soi dạ dày
4.1. Dị ứng thuốc gây tê họng (Xylocain, Lidocain)
Để hạn chế tối đa biến chứng này, người bệnh cần thông báo với bác sĩ tiền sử dị ứng thuốc, nếu có dị ứng thuốc thì không nên dùng thuốc gây tê. Ngoài ra, bác sĩ cũng cần trang bị những thuốc chống sốc để điều trị kịp thời những trường hợp bị dị ứng thuốc.
4.2. Phản ứng với thuốc tiền mê (Hypnovel, propofol)
Bệnh nhân có thể ngừng tim, ngừng thở, sốc phản vệ khi sử dụng thuốc gây mê. Do đó nếu dùng thuốc tiền mê bác sĩ cần phải luôn sẵn sàng các phương pháp hồi sức cấp cứu như: bộ mở khí quản, bộ đặt catheter, hệ thống oxy, thuốc adrenalin…
Theo dõi sát sao tình trạng nhịp thở, độ bão hòa oxy máu, mạch huyết áp của bệnh nhân để phát hiện và xử lý kịp thời các biến chứng là yếu tố quan trọng nhất để phòng tránh tác dụng phụ của thuốc mê. Vì vậy, khi đã sử dụng thuốc mê và tiền mê cần có bác sĩ gây mê giỏi chuyên môn để theo dõi tình trạng của bệnh nhân trong quá trình làm thủ thuật.
4.3. Thuốc giảm đau dạng mocphin
Có thể gây hạ huyết áp mạch chậm ức chế trung tâm hô hấp.
4.4. Biến chứng tim mạch
Khoảng 50% biến chứng của nội soi dạ dày thuộc về biến chứng tim mạch bao gồm: thay đổi nhịp tim, loạn nhịp, tái khử cực bất thường của cơ tim. Tỷ lệ tử vong từ biến chứng tim mạch từ 1: 50000 – 1 : 20000.
Biến chứng tim mạch khi nội soi dạ dày
4.5. Biến chứng hô hấp
Biến chứng hô hấp bao gồm rối loạn nhịp thở, giảm thông khí, sặc chất dịch ở dạ dày vào đường thở. Biến chứng này phần lớn liên qua đến việc dùng thuốc tiền mê và thuốc mê.
Để tránh biến chứng hô hấp, bác sĩ cần thận trọng khi dùng thuốc tiền mê, cung cấp oxy đủ và có máy theo dõi tình trạng hô hấp của bệnh nhân trong quá trình nội soi dạ dày gây mê. Ngoài ra, cũng cần chú ý tư thế của bệnh nhân để tránh việc hít phải dịch dạ dày trong khi soi thủng.
4.6. Biến chứng chảy máu và thủng
– Biến chứng chảy máu thường liên quan đến thủ thuật tiến hành trong nội soi như: Cắt polyp, cắt niêm mạc trong điều trị ung thư sớm, nong thực quản… Yếu tố nguy cơ của biến chứng này do chức năng đông máu của người bệnh kém hoặc đang dùng các thuốc chống đông. Do đó, trước khi nội soi dạ dày, người bệnh cần thực hiện các xét nghiệm máu cơ bản trong đó có xét nghiệm chức năng đông máu để phòng tránh biến chứng này.
– Biến chứng thủng: Thủng dạ dày có thể xảy ra khi nội soi thông thường hoặc khi cắt polyp, cắt niêm mạc điều trị ung thư sớm, lấy dị vật.Triệu chứng lâm sàng khi có biến chứng thủng bao gồm: Đau cổ, đau lưng vùng ngực, đau thượng vị ngay sau soi; tràn khí dưới da, tràn khí trung thất, tràn khí phúc mạc; sốt, bạch cầu tăng cao…
4.7. Nhiễm khuẩn
– Nhiễm khuẩn trong nội soi dạ dày xảy ra theo 3 tình huống sau:
+ Nhiễm khuẩn do hít phải dịch của dạ dày khi nội soi gây viêm phổi, xảy ra ở những bệnh nhân già yếu, bệnh nhân trong dạ dày có quá nhiều dịch hoặc dùng thuốc an thần, thuốc tê làm cho phản xạ hầu họng kém.
+ Nhiễm khuẩn huyết do vi khuẩn có sẵn trong ống tiêu hóa xâm nhập vào máu của bệnh nhân trong quá trình làm thủ thuật. Biến chứng này xảy ra ở những người có sức đề kháng miễn dịch kém, niêm mạc đường tiêu hóa bị tổn thương.
+ Nhiễm khuẩn do lây chéo vi khuẩn, virus của máy nội soi và các dụng cụ dùng trong nội soi không được khử khuẩn đúng cách.
– Có 3 yếu tố liên quan tới biến chứng nhiễm khuẩn bao gồm:
+ Loại vi khuẩn hoặc virus gây bệnh.
+ Loại thủ thuật được tiến hành: Soi thông thường ít có nguy cơ nhiễm khuẩn hơn khi soi có làm thủ thuật như tiêm cầm máu, nong thực quản, cắtpolyp…
+ Cơ địa bệnh nhân: Bệnh nhân suy giảm miễn dịch, bệnh van tim, bệnh gan – thận giai đoạn cuối, niêm mạc đường tiêu hóa bị tổn thương… là yếu tố thuận lợi để nhiễm khuẩn xảy ra.
Tham khảo: Lưu ý sau khi nội soi dạ dày mà người bệnh nhất định phải biết
Phòng khám Đa khoa Vĩnh Phúc là đơn vị y tế uy tín về nội soi dạ dày được đông đảo khách hàng tin tưởng lựa chọn
Bệnh viện quốc tế Vĩnh Phúc là địa chỉ y tế uy tín về nội soi dạ dày được đông đảo khách hàng tin tưởng lựa chọn. Bên cạnh đội ngũ bác sĩ tiêu hóa giỏi chuyên môn, hệ thống trang thiết bị y tế hiện đại, phòng khám còn cung cấp đa dạng dịch vụ nội soi tiêu hóa ( gồm nội soi thường và nội soi gây mê) như: nội soi thực quản – dạ dày – tá tràng; nội soi trực tràng, nội soi đại tràng. Các bước nội soi tiêu hóa tại phòng khám tuân thủ nghiêm ngặt theo hướng dẫn do Bộ Y tế ban hành, đảm bảo an toàn tối đa cho người bệnh
Hy vọng với những thông tin trên, bạn đã nắm được các chỉ định và chống chỉ định của nội soi dạ dày. Mong rằng bài viết này sẽ thực sự hữu ích cho những ai đang chuẩn bị tiến hành nội soi dạ dày. Để hệ tiêu hóa luôn được khỏe mạnh, ngay khi có dấu hiệu bất thường, bạn cần tiến hành nội soi sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để được tư vấn về dịch vụ nội soi dạ dày, giải đáp thắc mắc cũng như đặt lịch khám cùng chuyên gia tiêu hóa tuyến trung ương, khách hàng vui lòng liên hệ Hotline: 0969.566.115.
CT Bệnh viện Quốc tế Vĩnh Phúc
122 Nguyễn Tất Thành, Phường Liên Bảo, Thành phố Vĩnh Yên, Tỉnh Vĩnh Phúc
Website: https://benhvienvinhphuc.com/
